به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، امیدواری موهبتی از جانب خداوند است که به انسان‌های مؤمن داده شده تا هیچ گاه از تلاش باز نایستند و با قوت بیشتری مسیر زندگانی را طی کنند. پیامبراکرم (ص) در این باره فرمود: امید و آرزو رحمت است برای امت من و اگر آرزو نبود مادر بچهاش را شیر نمیداد و باغبان نهالی نمیکاشت؛ الْأَمَلُ رَحْمَةٌ لِأُمَّتِی وَ لَوْ لَا الْأَمَلُ مَا رَضَعَتْ وَالِدَةٌ وَلَدَهَا وَ لَا غَرَسَ غَارِسٌ شَجَراً.» (أعلام الدین فی صفات المؤمنین، ص295)
در مقابل، نا امیدی ناشی از وسوسه‌های شیطانی است که در دل رسوخ می‌کند به گونه‌ای که انسان را از تلاش باز می‌دارد و او را تبدیل به موجودی منزوی و خانه‌نشین و بی‌خاصیت می‌کند؛ این حالت به قدری قبیح است که آن را از گناهان کبیره محسوب می‌کنند. امام صادق(ع) در این باره فرمود: «مِنْ أَکْبَرِ الْکَبَائِرِ عِنْدَ اللَّهِ الْیَأْسَ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ، وَ الْقُنُوطَ مِنْ رَحْمَةِ اللَّه؛ بزرگ‌ترین گناهان کبیره نزد خدا، یأس از روح‌الله و ناامیدی از رحمت و نیکی خداست» (الکافی (ط – دارالحدیث)، ج4، ص472). این مفهوم در توصیه حضرت یعقوب به فرزندانش نسبت به عدم ناامیدی در یافتن یوسف نبی(ع) به این شکل آمده است: «یا بَنِیَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِنْ یُوسُفَ وَ أَخیهِ وَ لا تَیْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِنَّهُ لا یَیْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْکافِرُونَ؛ ای پسران من، بروید و از یوسف و برادرش جستجو کنید و از رحمت خدا نومید نباشید، زیرا جز گروه کافران کسی از رحمت خدا نا امید نمیشود.»» (87 سوره یوسف)
از منظر آیات قرآن نا امیدی از خداوند و رحمت او امری نامطلوب و از ویژگی افراد کافر بر شمرده شده است. از منظر برخی آیات قرآن نا امیدی برخاسته از مواجهه انسان با ناخوشی‌های زندگی است، ناخوشی‌هایی که به دست خود انسان رقم می‌خورد و در واقع نتیجه عملکرد منفی خود اوست. در آیه36 سوره روم می‌خوانیم: «وَ إِذا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً فَرِحُوا بِها وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَیِّئَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَیْدیهِمْ إِذا هُمْ یَقْنَطُونَ؛ و چون مردم را رحمتی بچشانیم، به آن شاد میشوند و چون به [سزای] آنچه دستاورد گذشته آنان است، صدمهای به ایشان برسد، بناگاه نومید میشوند.» و یا نزدیک به این مضمون در آیه9 سوره هود می‌خوانیم: «وَ لَئِنْ أَذَقْنَا الْإِنْسانَ مِنَّا رَحْمَةً ثُمَّ نَزَعْناها مِنْهُ إِنَّهُ لَیَؤُسٌ کَفُور؛ و اگر از جانب خود رحمتی به انسان بچشانیم، سپس آن را از وی سلب کنیم، قطعاً نومید و ناسپاس خواهد بود.»
جمله «فَرِحُوا بِها» در آیه36 سوره روم در اینجا تنها به معنی خوشحال شدن به نعمت نیست، بلکه منظور، شادی توأم با غرور و یک نوع مستی و بی‌خبری است همان حالتی که به افراد کم مایه به هنگامی که به نوایی میرسند دست میدهد وگرنه شادی توأم با شکر و توجه به خدا نه تنها بد نیست بلکه به آن دستور داده شده است قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَبِذلِکَ فَلْیَفْرَحُوا…؛ بگو: «به فضل و رحمت خداست که [مؤمنان] باید شاد شوند…» (یونس 58).
اما مؤمنان راستین کسانی هستند نه به هنگام نعمت گرفتار غرور و غفلت میشوند و نه به هنگام مصیبت، گرفتار یأس و نومیدی؛ آنها نعمت را از خدا میدانند و شکر به درگاه او میبرند و مصیبت را آزمون و امتحان و یا نتیجه اعمال خویش محسوب میدارند و صبر می‌کنند و رو به درگاه او میآورند. در حالی که افراد بی ایمان در میان غرور و یأس دست و پا میزنند افراد با ایمان در میان شکر و صبر قرار دارند.
/ منبع: تسنیم