درمان بریدگی . زخم گزیدگی و غیره همگی نیاز به ضدعفونی کردن دارد. ضد عفونی کردن زخم ها اهمیت زیادی دارند زیرا در صورت عدم توجه به آن باعث تشدید خونریزی و عفونت می شود. نحوه ضد عفونی کردن هر زخم نیز متفاوت است بعضی از زخم های پوستی با بتادین و بعضی دیگر ممکن است داروهای شیمیایی و گیاهی استفاده شود. در این مطلب ما به بهترین روش های ضد عفونی کننده زخم می پردازیم.
روش ضد عفونی زخم
همان طور که می دانید هر نوع زخمی بر روی بدن نیاز به درمان و ترمیم و مراقبت دارد.
پس از ایجاد زخم سریعا باید آن را شست و شو داد و پانسمان کرد تا محل آسیب دیدگی پاکسازی شده و عفونت ایجاد نشود. روش های ضد عفونی عبارتند از:
شست و شوی زخم
شستن زخم کار چندان ساده ای نیست و برای انجام آن باید یکسری نکات رعایت شود. علاوه بر آن شست و شوی هر زخم نیز متفاوت است و قبل از شست و شو باید نوع زخم تشخیص داده شود. شست و شوی زخم در خانه باید حتما درست و اصولی انجام شود در غیر این صورت هیچ تاثیری بر بهبودی زخم ندارد.
مرحله 1: دستان خود را بشویید
ابتدا دستان خود را با آب و صابون یا ماده ضد عفونی کننده کامل تمیز کنید و در صورت امکان دستکش یک بار مصرف استفاده کنید.
مرحله 2:فشار کمی وارد کنید
در صورتی که زخم خونریزی کرده است این مرحله را انجام دهید. یک پارچه تمیز یا گاز استریل را روی زخم گذاشته و فشار کمی وارد کنید تا خونریزی متوقف شود. اگر خون از پارچه یا گاز استریل نشت کرد پوشش را روی زخم نگه دارید یک تکه گاز استریل یا پارچه دیگر را در بالای زخم نگه داشته و به فشار دادن ادامه دهید.
مرحله 3: با آب بشویید
زخم را با آب شسته تا آلودگی ها و ضایعات از بین بروند. می توانید از یک لیف و صابون نیز استفاده کنید. صابون را در محل زخم قرار ندهید تا منجر به سوزش پوست نشود.
مرحله 4: استفاده از کرم یا پماد آنتی بیوتیک
آنتی بیوتیک های پوستی را شما می توانید بدون نیاز به تجویز دکتر برای مرطوب نگه داشتن پوست و پیشگیری از عفونت استفاده کنید. در صورتی که بریدگی یا خراش شما جزئی است نیازی به استفاده از آنها نیست . یک لایه نازک از پماد را روی زخم گذاشته تا به روند بهبودی شما سرعت بخشد و احتمال شکل گیری زخم کاهش پیدا کند.
مرحله 5: پانسمان زخم
همه زخم ها نیاز به پانسمان ندارند. اگر بریدگی شما کوچک و جزئی است آن را تمیز کنید و رها کنید. در غیر این صورت بعد از تمیز کردن محل زخم را بانداژ و استریل کنید. این کار به جلوگیری از ورود میکروب به داخل زخم کمک می کند.
روش ضد عفونی کردن زخم های خانگی
در اینجا لیستی از مواد طبیعی وجود دارد که می توانند به عنوان نابود کنننده میکرو ارگانیسم های عامل عفونت عمل کنند:
سیر و پیاز : ترکیب گوگردی موجود در سیر و پیاز دارای خواص آنتی بیوتیکی بوده و می تواند زخم را ضد عفونی کند. پیاز و سیر را رنده کرده آب آن را بگیرید تا خمیری شود و تا یک ساعت روی زخم قرار دهید.
زنجبیل : این گیاه دارای خواص ضد میکروبی قدرتمند است و برای جلوگیری از عفونت های ناشی از بریدگی بسیار مفید است. زنجبیل را رنده کرده و ناحیه آسیب دیده را بپوشانید.
زردچوبه : کورکومین موجود در زرد چوبه دارای خواص ضد باکتری ضد ویروسی و ضد قارچی است و برای ضد عفونی کردن زخم ها مفید است . مقداری زردچوبه را با آب مخلوط کرده تا حالت خمیری گرفته و روی زخم بمالید.
عسل خام : عسل حاوی آنزیم ضد میکروبی بوده و از رشد باکتری ها جلوگیری می کند. کافیست مقداری از آن را روی زخم مالیده و تا نیم ساعت نگه دارید.
روش ضد عفونی کردن زخم باز
انتخاب یک روش درست برای ضد عفونی کردن زخم های باز می تواند به سرعت بخشیدن بهبود و درمان زخم و کاهش درد و عفونت نیز کمک کند. زمانی که پوست با هر وسیله ای دچار خراشیدگی می شود می تواند دچار عفونت شود. باکتری های موجود بر روی وسیله مسی تواند عفونت ایجاد کنند. بنابراین شست و شوی زخم و داخل آن با یک محلول ملایم ضد عفونی کننده بسیار اهمیت دارد. زخم های باز انواع مختلفی دارند:
- خراش یا ساییدگی که در لایه فوقانی پوست ایجاد شده و بیشتر اعصاب این لایه از پوست آسیب می بیند.
- بریدگی زخمی است که لبه های صاف داشته و شدت خونریزی آن به عمق زخم بستگی دارد.
- پاره شدگی دارای لبه صاف نبوده و بافت های زیرین پوست آسیب دیده و احتمال خونریزی شدید وجود دارد.
- کننده شدگی زخمی است که قسمتی از پوست یا عضله از بدن جدا یا آویخته شده است.
- سوراخ شدگی زخمی عمیق بوده که در اثر یک جسم نوک تیز ایجاد می شود.
- قطع عضو که شدیدترینن جراحت و خونریزی را دارد.
زمانی که خونریزی کنترل شد اطراف زخم را با پنبه آغشته شده به مواد ضد عفونی کننده از داخل به خارج تمیز کنید و پس از تمیز کردن یک گاز استریل روی زخم گذاشته و چهار طرف آن زرا ثابت کنید.
پماد و محلولی برای ضد عفونی کردن زخم ها
انواع مختلفی از پمادها و محلول های ضد عفونی کننده در بازار وجود دارد. از آنجایی که زخم ها انواع مختلفی دارند بنابراین نمی توانن برای همه زخم ها از یک پماد یا محلول استفاده کرد. استفاده از یک ضد عفونی کننده نادرست می تواند باعث ایجاد التهاب و حتی عفونت شود. بنابراین پماد یا محلول ضد عفونی کننده موثر باید ویژگی های زیر را داشته باشد:
- عدم ایجاد خشکی و حساسیت
- اثر بخشی سریع
- اثر بخشی در زخم های بستر و دیابتی
- تایید شده توسط وزارت بهداشت WHO
- دارای گواهینامه CE
- موثر بر ویروس از جمله کرونا
- اثر بخشی در برابر طیف وسیعی از میکرو ارگانیسم ها
برای ضد عفونی کردن می توان از آنتی سپتیک ها استفاده کرد. این داروها طیف گسترده ای از فعالیت ضد میکروبی هستند و از طریق راه های مختلف تاثیر بسیاری بر متابولیسم سلولی دارند و همچنین برای کاهش بار باکتری موثر هستند. آنتی سپتیک ها در مدیریت زخم ها و درمان عفونت های پوستی بسیار مورد توجه قرار دارند.
روش ضد عفونی زخم با الکل
استفاده از الکل و هیدروژن پراکسید برای تمیز کردن زخم ها چندین سال است که استفاده می شود. با ابنکه این محلول ضدعفونی قوی است اما برای استفاده از روی زخم خشن بوده و می تواند باعث آسب رساندن به بافت پوست شود. ضد عفونی کردن زخم ها با الکل توصیه نمی شود زیرا به جای کمک به بهبود زخم باعث درد و التهاب و سوزش شده و روند بهبودی را کندتر می کند.
همچنین در مورد نگهداری از الکل در خاننه باید هوشیار بود تا باعث مسمومیت کودکان نشود.