زنجیر زنی و مسئله شرعی بودن آن

از سنتهاى عزادارى در ایران است،در پاکستان و هندوستان نیز این شیوه از دیرباز رواج داشته است.مجموعه اى از حلقه هاى ریز متصل به هم که به دسته اى چوبى یا فلزى وصل مى شود«زنجیر»نام دارد و آن را در ایام عاشورا، بصورت دسته جمعى و درهیاتهاى عزادارى،همراه با نوحه خوانى،بر پشت مى زنند و گاهى جاى آن کبود یامجروح مى شود.غالبا این مراسم با سنج همراه است.

این شیوه عزادارى که اغلب همراه با خون آمدن از پشت زنجیر زنان است،بویژه در برخى مناطق و ملتها که تیغهایى هم به زنجیرها مى بستند،در گذشته چون در دید برخى غیر مسلمانان تاثیر سوء داشت،برخى علما به حرمت زنجیر زدن و قمه زدن و خون ازسر و پشت خویش جارى کردن فتوا دادند.

در مقابل آنان نیز علماى دیگرى در پاسخ به استفتاهاى مردم، حکم به جواز دادند.این مساله،بارها در گذشته منشا کشمکشهاى مذهبى گشته است.از جمله آیة الله سید ابو الحسن اصفهانى فتوا به حرمت داد و سیدمحسن امین از او انتقاد کرد و این مساله به مطبوعات و مجلات آن روزگار کشیده شد ⁽¹⁾ واز آن پس بازار استفتاء و افتاء داغ شد و مجموعه هایى نیز که حاوى این نظرات فقهى بود،منتشر گردید.نظیر آن سبت به قمه زنى هم در تاریخ معاصر وجود دارد.

پى نوشت:

1-موسوعة العتبات المقدسه،ج 8،ص 378(پاورقى).