نگار علی- در گفت‌وگویی که با ایمان ارسطو، مدیرعامل شبکه نوآفرینی پلنت، داشتیم به بررسی وضعیت اکوسیستم استارت‌آپی ایران و چالش‌های موجود پرداختیم؛ در این بین به نکاتی پیرامون مهاجرت تیم‌ها و اهمیت سرمایه‌گذاری جسورانه در این حوزه اشاره شد.
مدیرعامل شبکه نوآفرینی پلنت بر این باور است که دایره محدود سرمایه‌گذاران جسور در اکوسیستم استارت‌آپی کشور، اصلی‌ترین چالش پیش روی استات‌آپ‌های نوپا و شتاب‌دهندگان است و پس از آن شاخص‌های اقتصادی کشور، وضعیت روحی جوانان و مهاجرت نخبگان همگی در رده‌های بعدی چالش‌هایی هستند که شتاب‌دهندگان و اکوسیستم استارت‌آپی کشور با آن مواجه‌اند.
ایمان ارسطو همچنین در یادداشتی در خبرآنلاین به چالش‌های اصلی شتاب‌دهندگان در مواجهه با معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری اشاره کرده است؛ او بر این باور است که تخصیص اعتبارات از سوی معاونت علمی شفاف نیست و نظم ندارد و همچنین روند اعطای مجوزها نیست دچار بوروکراسی دولتی شده است.
علت کم شدن ورودی استارت‌آپی شتاب‌دهندگان چیست؟
ایمان ارسطو در خصوص کم‌شدن ورودی استارت‌آپی شتاب‌دهندگان، گفت:«کم شدن ورودی استارت‌آپی و توسعه نوآوری یک معلول است و پدیده‌ای است که در اثر علت‌هایی رخ داده است؛ همان‌طور که شکوفایی معلول علت‌هایی است.»
او در ادامه گفت:« در حال حاضر در وضعیت رونق اکوسیستم استارت‌آپی در کشور نیستیم. سرمایه‌های جسورانه‌ای که وارد اکوسیستم استارت‌آپی کشور می‌شوند، مایه حیات اکوسیستم استارت‌آپی کشور است. این سرمایه‌گذاری‌های جسورانه در سال‌های اخیر در کشور ما کاهش پیدا کرده است. در حال حاضر در کشور، چند نهاد دولتی به شکل مستقیم یا غیر مستقیم در این اکوسیستم سرمایه‌گذاری می‌کنند و تعداد انگشت‌شماری از شرکت‌های بخش خصوصی به واسطه معافیت‌های دولتی و تعدادی از شرکت‌های بخش خصوصی به واسطه روحیه سهامداران اصلی و هیات مدیره موضوع سرمایه‌گذاری در بخش نوآوری را جدی گرفته‌اند.»
وضعیت ما در دهه 90 بهتر از الان بود
ارسطو در ادامه گفت:« اگر این دایره را جمع ببندیم، بسیار محدود می‌شود، در حالی که در سایر کشورها این دایره بسیار وسیع‌تر است و در کشور ما نیز به نسبت منابع مالی، در دهه 90 ما وضعیت پررونق‌تری از نظر تزریق سرمایه‌های جسورانه در این حوزه داشته‌ایم. تزریق سرمایه‌های جسورانه انگیزه‌ای برای جوانان فعال این حوزه است که با ایده‌های نو وارد این بستر می‌شوند و با کارآفرینی می‌توانند این سرمایه‌ها را استفاده کنند.»
او در ادامه افزود:«موضوعاتی مانند شاخص‌های اقتصادی کشور و وضعیت روحیه جوانان و نشاطی که در جامعه وجود دارد و وضعیت مهاجرت نیز اثراتی در این بستر می‌گذارند و حائز اهمیت است.»
مهاجرت استارت‌آپ اتفاق بدی نیست
مدیرعامل شبکه نوآفرینی پلنت بر این باور است که پیشرفت کردن یک استارت‌آپ و فکر کردن به مهاجرت به شکل ذاتی اتفاق بدی نیست؛ او در این خصوص گفت:« این مهاجرت مانند مهاجرت بازیکن فوتبالی است که در مجامع بین‌المللی می‌درخشد و از کشور خود خارج می‌شود و کشور خود را از حضورش محروم می‌کند اما در مجامع مطرح بین‌المللی کار می‌کند و کماکان برای کشورش افتخار آفرینی می‌کند.»
او در ادامه افزود:«ما دچار مهاجرت نخبگان و فعالان استارت‌آپی هستیم، اما نباید این صورت مسئله را به دید منفی نگاه کرد که باید جلوی آن گرفته شود، ما مهاجرت فضای استارت‌آپی و نخبگان را در عمده کشورها داریم و باید به این موضوع فکر کرد که اگر کسی در حوزه بین‌المللی می‌خواهد کار و فعالیت کند، چگونه منافع آن به کشور بازگردد و چگونه بتواند ارتباطش را با کشور نگه دارد و تعاملات مالی‌اش را با کشور حفط کند.»
نرخ ورود و خروج نخبگان در کشور باید تنظیم شود
ارسطو در ادامه گفت:«در نتیجه نگاه ما باید به این شکل باشد که بسیاری از فعالان حوزه استارت‌آپ به فکر مهاجرت هستند و باید به این فکر کنیم که چگونه ارتباط آن‌ها با کشور را حفظ کنیم و تعاملات مالی آن‌ها را با کشور برقرار نگه‌داریم و اگر این ارتباط قطع شد نیز باید به این موضوع فکر کنیم که چگونه باید از نخبگان دیگر کشورها استفاده کنیم و جلوگیری از مهاجرت نخبگان و سد راه آن‌ها شدن صورت مسئله درستی نیست و نرخ ورود و خروج نخبگان را در کشور باید تنظیم کنیم.»
ایران زاینده نخبگان و استعدادهای زیادی است
او در ادامه افزود:«ایران به دلیل عوامل ژنتیکی و فرهنگ مردم، زاینده نخبگان و استعدادهای زیادی است و در نتیجه در جامعه ما همواره تعدادی نخبه پرورش پیدا می‌کند و افرادی به فکر مهاجرت میفتند که باید ارتباط را با آن‌ها حفظ کرد و باید زمینه فعالیت سایر نخبگان از کشورهای دیگر را نیز ایجاد کنیم.»
ارسطو در آخر گفت:«ما در کشورهای همسایه جوانان مستعد و نخبگانی داریم که با تمام محدودیت‌ها و مشکلاتی که جامعه ما با آن مواجه است به کشور ما می‌آیند؛ ما در کشور عراق، افغانستان و همسایگان شمالی نخبگان زیادی داریم که با ما قرابت فرهنگی دارند و به عنوان مثال کشور افغانستان به نسبت خود از جوانان نخبه‌ای بهره‌مند است و کشورهای ترکیه و سایر همسایگان نیز به همین نسبت از نخبگان بهره‌مند هستند و ما باید زمینه حضور این افراد در کشور خود را تسهیل کنیم.»
227227