در زمانی که مال غیر منقول مانند خانه، زمین، باغ و غیره بدون رضایت مالک تحت تسلط و سلطه فردی دیگر قرار گرفته باشد، آن فرد مرتکب جرم تصرف عدوانی شده است و مجازات حقوقی و کیفری برای او در پی خواهد داشت.
انواع تصرف عدوانی
در تصرف عدوانی مالک ملک می‌تواند 2 شکایت را همزمان مطرح نماید.
تصرف عدوانی کیفری: مالک ملک می‌تواند شکواییه خود را بر علیه متصرف مطرح نماید. این امر باعث می‌شود که خواهان بتواند متصرف ملک خود را در دادگاه کیفری به حبس و همچنین جزای نقدی محکوم نماید.
تصرف عدوانی حقوقی: مالک ملک می‌تواند دادخواست حقوقی خود را برای تخلیه متصرف و مطالبه خسارت‌های آن مطرح نماید.
متصرف عدوانی ممکن است به حبس و جزای نقدی محکوم شود. همچنین متصرف موظف به تخلیه ملک و پرداخت خسارت به مالک است و هرگونه معامله‌ای که در رابطه با ملک تصرف شده انجام شود، باطل است.
تفاوت تصرف عدوانی حقوقی و کیفری در چیست؟
هدف اصلی در دعوای حقوقی، بازگرداندن وضعیت به حالت سابق و جبران خسارت وارده به مالک است اما در دعوای کیفری مجازات فرد متصرف به دلیل ارتکاب جرم و بازدارندگی از وقوع جرایم مشابه است.
مدارک لازم برای شکایت تصرف عدوانی{دادخواست و شکواییه}
شرایط هر پرونده متفاوت است و امکان دارد مدارک دیگری مورد نیاز باشد. اما مدارک اصلی برای طرح دعوای تصرف عدوانی به شرح ذیل می‌باشند:
سند مالکیت: در طرح این دعوی نیاز است اثبات کنید صاحب ملک هستید. این مدارک شامل سند رسمی، قولنامه یا هر سند معتبر دیگری می‌باشد.
تصرف مالک: باید اثبات کنید پیش از آن که متصرف ملک را تصرف کند، ملک در تصرف شما بوده است.
اثبات تصرف عدوانی: باید ثابت کنید متصرف بدون اجازه شما و با زور یا تهدید یا غیره ملک را تصرف کرده است. اثبات آن می‌تواند با شهادت شهود، فیلم تصرف و یا هر مدرک دیگری باشد.
نکته: مدارک ثبت شده در دادخواست و شکواییه باید معتبر و قابل استناد باشند. این مدارک باید به صورت اصل و یا کپی برابر اصل به دادگاه ارائه شود. ممکن است دادگاه در روند رسیدگی مدارک دیگری هم از شما می‌خواهد که باید آنها را تهیه و به دادگاه ارائه دهید.
بهتر است قبل از طرح دعوا، با بهترین وکیل ملکی در تهران مشورت کنید تا از کامل بودن مدارک خود اطمینان حاصل کنید.
اثبات مالکیت در تصرف عدوانی حقوقی چگونه است؟
در دعوای تصرف عدوانی، مالک باید به صورت قانونی و مستدل ثابت کند که صاحب ملک است. از جمله مدارکی که به اثبات مالکیت کمک می‌کنند، شامل: سند مالکیت، قولنامه، قبوض پرداخت شده، گواهی انحصار وراثت، اظهارنامه مالیاتی، شهادت شهود یا هر سندی که نشان دهنده مالک بودن خواهان می‌باشد، است.
تفاوت تصرف عدوانی با خلع ید
پیشتر با معنی تصرف عدوانی آشنا شدید، اما خلع ید ملک یعنی: بیرون راندن کسی که به طور غیرقانونی در ملک دیگری تصرف کرده است. ابتدا شاید تعاریف این دو دعوی شباهت‌هایی داشته باشد اما تفاوت‌های اساس با هم دارند که در ادامه به آنها می پردازیم.
مالکیت: در دعوای خلع ید، باید حتما سند رسمی مالکیت وجود داشته باشد اما در تصرف عدوانی می‌توان با قولنامه یا هر سند دیگری که نشان دهنده مالکیت ملک است، دعوا را مطرح نمود.
هزینه دادرسی: خلع ید جز دعاوی مالی است و هزینه دادرسی بر اساس قیمت منطقه‌ای محاسبه می‌شود. اما دعوای تصرف عدوانی غیر مالی می‌باشد و هزینه دادرسی باید بر اساس آن پرداخت شود.
اخراج متصرف: در دعوای تصرف عدوانی با صدور حکم بدوی امکان اخراج متصرف وجود دارد، اما در خلع ید باید حکم قطعی شود تا پرونده در اجرای احکام به جریان بیفتد.
صدور دستور موقت: در خلع ید برای صدور دستور موقت، باید خسارت احتمالی پرداخت گردد. اما در تصرف عدوانی می‌توان بدون پرداخت خسارت احتمالی درخواست دستور موقت را مطرح نمود.
دعوای کیفری: در تصرف عدوانی می‌توان علاوه بر دعوای حقوقی، دعوای کیفری را نیز مطرح نمود اما دعوای خلع ید حقوقی می‌باشد.
مجازات تصرف عدوانی چیست؟
مهم‌ترین مجازات برای متصرف عدوانی، حکم تخلیه ملک است. دادگاه به متصرف دستور می‌دهد تا ملک را در کوتاه‌ترین زمان ممکن تخلیه کند. علاوه بر تخلیه ملک، متصرف موظف به پرداخت خسارت به مالک است.
این خسارت شامل خسارت ناشی از تصرف غیرقانونی، از دست رفتن منافع ملک و هزینه‌های دادرسی می‌شود. علاوه بر مجازات‌های حقوقی، مجازات‌های کیفری نیز برای متصرف در نظر گرفته می‌شود. این مجازات‌ها شامل حبس از 1 ماه تا 1 سال و همچنین جزای نقدی و سایر مجازات‌های تکمیلی است.
عوامل موثر در شدت مجازات تصرف عدوانی چه چیزهایی هستند؟
شدت مجازات تصرف عدوانی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله تکرار تصرف متصرف و همچنین اگر تصرف با زور، تهدید و غیره انجام شود، شامل تشدید مجازات خواهد شد. در این صورت حبس از 6 ماه تا 2 سال خواهد بود.
مهلت شکایت تصرف عدوانی چقدر است؟
در قوانین، زمانی برای طرح دعوای تصرف عدوانی مشخص نشده و مالک ملک می‌تواند در زمان تصرف، دادخواست حقوقی یا کیفری خود را برای رفع تصرف و مجازات متصرف مطرح نماید.
آیا امکان طرح همزمان خلع ید و تصرف عدوانی وجود دارد؟
می‌توان برای رفع تصرف ملک، دعوای حقوقی خلع ید و همینطور دعوای کیفری تصرف عدوانی را همزمان با هم مطرح نمود.
چرا به وکیل نیاز دارید؟
قوانین مربوط به تصرف عدوانی پیچیده هستند و طرح دعوای تصرف عدوانی نیاز به دقت و ارائه مدارک کافی دارد. تسلط وکیل به رویه و دفاعیات حقوقی و همچنین پیگیری پرونده به طور موثر می‌تواند در کاهش استرس و صرفه جویی در وقت شما تا رسیدن به نتیجه مطلوب حائز اهمیت باشد.
برای اخذ مشاوره حقوقی با وکلای برتر تهران، می‌توانید با گروه حقوقی دادارمنش در ارتباط باشید.